კაზუსი

კაზუსი

მარკების კოლექციონერ გიორგის სჭირდებოდა სასწრაფოდ გარკვეული თანხა და სესხის უზრუნველსაყოფად  ბანკს გადასცა თავისი მარკების კოლექცია, რათა მისგან მიეღო დიდი ოდენობის თანხა. მარკები მას შენახული ჰქონდა სეიფში. გიორგი გარდაიცვალა, ისე რომ არ დაუფარავს აღებული ვალი. მისმა შვილმა და ერთადერთმა მემკვიდრემ ლევანმა მისი მარკების კოლექცია იპოვა და ისე, რომ არც იცოდა სესხის უზრუnველყოფის შესახებ, გაასხვისა ავთანდილზე 30 000 ლარად.

ბანკი ითხოვს ავთანდილისგან კოლექციის უკან დაბრუნებას. რამდენად სწორია ბანკის მოთხოვნა?

 

ამოხსნა:

I. ბანკის მოთხოვნა ავთანდილის მიმართ კოლექციის დაბრუნების თაობაზე სკ-ის 172-ე მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე.

იმისთვის, რომ ბანკმა შესძლოს კოლექციის გადმოცემა ავთანდილისგან  სსკ-ის 172-ე მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე, მას უნდა ჰქონდეს ვინდიკაციური მოთხოვნის უფლება. ეს ნიშნავს, რომ ბანკი უნდა იყოს მესაკუთრე და ავთანდილი კი არაკეთილსინდისიერი მფლობელი.

ა) გიორგი იყო კოლექციის თავდაპირველი მესაკუთრე

ბ) მას შეეძლო მთელი თავისი ქონება სსკ-ის186-ე მუხლის საფუძველზე ბანკზე გადაეცა. გიორგი შეუთანხმდა ბანკს საკუთრების უფლების გადაცემაზედა გადასცა კდიეც არაპირდაპირ მფლობელობაში. აქედან გამომდინარე, საკუთრების უფლება სსკ-ის 186-ე მუხლის მიხედვით გიორგიდან ბანკზე გადავიდა.

გ) ბანკს, შესაძლოა მისი საკუთრება ლევანის მიერ ავთანდილზე გადაცემის შედეგად სსკ-ის  186-ე მუხლის თანახმად ასევე დაეკარგა.ლევანი შეუთანხმდა ავთანდილს საკუთრების უფლების გადაცემაზე და გადასცა კიდეც კოლექცია.

ლევანი უნდა ყოფილიყო აღნიშნულის განხორციელებაზე უფლებამოსილი. სსკ-ის  1306-ე მუხლის თანახმად, ყველა უფლება-მოვალეობა გადადის მემკვიდრეობით ლევანზე, რომელშიც ასევე საკუთრების უფლებაც შედის. გიორგის გარდაცვალებისას, იგი არ იყო კოლექციის მესაკუთრე. ასეთი იყო თავად ბანკი. შესაბამისად, ლევანზე აღარც სსკ-ის  1306-ე მუხლის   საფუძველზე უნდა გადასული საკუთრება. ვინაიდან ლევანი არ არის მესაკუთრე, იგი ასევე არაა უფლებამოსილი მის განკარგვაზე.

დ) კეთილსინდისიერი შეძენა არაუფლებამოსილი პირისგან მაშინაა დასაშვები, თუ ავთანდილმა საერთოდ არ იცოდა იმის შესახებ, რომ ლევანი არ იყო მარკების მესაკუთრე. შესაბამისად, ავთანდილი იყო კეთილსინდისიერი შემძენი.

გამონაკლისის სახით, შეიძლება ვიმსჯელოთ სსკ-ის 187-e მუხლის მეორე ნაწილზე, რომლის მიხედვითაც, დაკარგული ნივთების კეთილსინდისიერად შეძენა ფულის ან საწარმდგენლო ფასიანი ქაღალდების სახით არ ხდება. მარკები შეიძლებოდა ყოფილიყო ფასიანი ქაღალდები, როგორც ფულადი ღირებულების შემცველი ფასეულობა.

კოლექცია, როგორც ფულის შემცველი, აშკარად გადაცემულია ბანკისთვის, ვინაიდან გიორგიმ კოლექცია სწორედ სესხის დაზღვევისთვის ბანკს გადასცა. აქედან გამომდინარე, საინტერესოა დაისვას შეკითხვა, თუ რამდენად იყო მარკები თავდაპირველი სახით კვლავ  გამოსაყენებელი, როდესაც იგი გიორგიმ ბანკს გადასცა. მარკების კოლექცია სსკ-ის  187-ე მუხლის მეორე ნაწილის მეორე წინადადების  შინაარსში აბსოლუტურად არ ჯდება. ის წარმოადგენს ხელოვნების საგანს, რომელიც საკმაოდ დიდი ღირებულის მქონეა. აქედან გამომდინარე, ამ გამონაკლისზე საუბარი აბსოლუტურად ზედმეტია. აქ შეუძლებელია გამოვიყენოთ 187-ე მუხლის მეორე ნაწილის მეორე წინადადება.

გიორგი გარდაცვალებამდე იყო მარკების პირდაპირი მფლობელი, რომლის დროსაც  მფლობელობას თავისი ნებით ახორციელებდა. სახეზე არ ყოფილა მფლობელობაში ნივთის დაკარგვით გადაცემა.

მისი გარდაცვალების შემდეგ ლევანი გახდა პირდაპირი მფლობელი, რომელიც წარმოადგენდა მის მემკვიდრეს.წინამდებარე კაზუსიდან გამომდინარე, შეუძლებელი იყო ლევანის ნივთი დაეკარგა, ვინაიდან ავთანდილზე მისი გადაცემა სწორედ ლევანის სურვილით მოხდა.

აქედან გამომდინარე, ავთანდილი ხდება მარკების მესაკუთრე და საერთოდ არაა სახეზე ნივთის დაკარგვის შემთხვევა.

შედეგი: ბანკს არ აქვს მოთხოვნის უფლება სსკ-ის  172-ე მუხლის მეორე ნაწილის საფუძველზე .

II .ბანკის მოთხოვნა ავთანდილის  მიმართ კოლექციის დაბრუნების თაობაზე  სსკ-ის 187-ე მუხლის  პირველი ნაწილის საფუძველზე.

ბანკს შეეძლო ავთანდილის მიმართ კოლექციის გადაცემის თაობაზე მოთხოვნა დაეყენებინა სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე. პირველ რიგში უნდა განისაზღვროს ის, თუ სამართლებრივად ვის ჰქონდა მფლობელობის უკეთესი უფლებამოსილება. ასეთად თუ  ბანკს ჩავთვლით, მაშინ მას, კოლექციის ლევანის მიერ ავთანდილზე გადაცემამდე, უნდა ჰქონოდა იგი პირდაპირ მფლობელობაში. ამ ეტაპზე კი ავთანდილის  მფლობელობაშია კოლექცია, რომელიც მან მხოლოდ იმ შემთხვევაში უნდა გადასცეს, თუ იგი ბოროტად მოქმედებდა. ეს კი სახეზეა, თუ ავთანდილი არაკეთილსინდისიერი მფლობელი იქნებოდა. ამდენად, უნდა ვივარაუდოდ, რომ ავთანდილი კეთილსინდისიერი შემძენია.

შედეგი: ბანკის მიერ ავთანდილის მიმართ სსკ-ის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე  მოთხოვნის წაყენებa  არ არის  მიზანშეწონილი.

III ბანკის მოთხოვნა ავთანდილის მიმართ კოლექციის დაბრუნების  თაობაზე სსკ-ის 187-ე მუხლის მეორე ნაწილის საფუძველზე.

ბანკს შეეძლო ავთანდილის მიმართ სსკ-ის 187-ე მუხლის  მეორე ნაწილის საფუძველზე კოლექციის დაბრუნებაზე მოთხოვნა წაეყენებინა. ამისთვის საჭიროა, რომ ნივთი მისი ადრინდელი მფლობელის მიერ დაკარგული ყოფილიყო. იბადება კითხვა,ლევანის მიერ ავთანდილზე კოლექციის გადაცემით, რამდენად დაიკარგა ნივთი ბანკის მიერ?ლევანმა თავისი მფლობელობა ნების საფუძველზე გადასცაავთანდილს. აქედან გამომდინარე, სახეზე საერთოდ არაა ნივთის დაკარგვის შემთხვევა.მან კოლექცია შეიძინა ლევანისგან, რომელმაც, მფლობელობა მართლზომიერად მოიპოვა.

შედეგი: ბანკს არა აქვს სსკ-ის 187-ე მუხლის მეორე საფუძველზე მოთხოვნის წაყენების უფლება.

კაზუსი ადამიანის უფლებების თემიდან

კაზუსის მომცემულობა

კანონმდებლობით დადგენილი წესით რეგისტრირებულმა რელიგიურმა გაერთიანებამ -„საქართველოს მუსლიმათა კავშირმა“ ააშენა მეჩეთი თბილისში, საბურთალოს რაიონის ერთ-ერთ მჭიდროდ დასახლებულ უბაში. მეჩეთის მინარეთდან მუეძინი ყოველდღიურად, გამთენიისას ასრულებს ტრადიციულ რელიგიურ რიტუალს – ხმამაღალი ყვირილით მოუწოდებს მუსულმან მორწმუნეებს მეჩეთში ლოცვისაკენ. მუეძინის ყვირილით შეწუხებულნი არიან უბნის არამუსულმანი მოსახლეები. მოსახლეობის ინტერესების გათვალისწინებით, ქალაქის მერიის საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის სამსახური იღებს გადაწყვეტილებას, მოსთხოვოს მუეძინს აღნიშნული რელიგიური რიტუალის დაბალ ხმაზე შესრულება. აღნიშნული გადაწყვეტილება ეფუძვნება“ ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს ორგანულ კანონის მე-16 მულხლის პირველი პუნქტის „ჰ“ ქვეპუნქტს, რომლის თანახმადაც ადგილობრივ დონეზე საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვა თვითმმართელი ერთეულის ექსკლუზიურ უფლებამოსილებად არის გამოხადებული. რელიგიური გაერთიანება – „ქართველ მუსულმანთა კავშირი“ მიიჩნევს, რომ მერიის სამსახურის გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-19 მუხლს და არღვევს მისი, როგორც რელიგიური გაერთიანების, ძირითად უფლებას, ამასთან, გაერთიანება ქალაქის მერიას მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ თბილისის ცენტრალურ უბანში ეკლესიების სამრეკლოდან არანაკლებ დაბალ ხმაზე რეკენ ზარები. არის თუ არა დასაბუთებული გაერთიანების პრეტენზია??

ამოხსნა

კაზუსი თავისი ამოხსნით

კაზუსი

რეზო, რომელიც ოცნებობს შეიძინოს ნოკია N 95 მოდელი, ვერ ახერხებს მოიპოვოს აღნიშნული ტელეფონის ღირებულება ერთიანად, ვინაიდან იგი დასაქმებულია სამშენებლო კომპანიაში და მისი შემოსავალი ყოველთვიურად შეადგენს 600 ლარს. ის მეგობრისაგან შეიტყობს, ახალი მაღაზიის შესახებ, რომელიც მობილური ტელეფონებით ვაჭრობს და მომგებიან წინადადებასაც სთავაზობს კლიენტებს. კერძოდ, კი აღნიშნული მაღაზიის სარეკლამო რგოლში მოისმენს, რომ ნებისმიერი მობილური ტელეფონის ყიდვის მსურველს შეუძლია შეიძინოს ტელეფონი ყოველგვარი გარანტიისა და სხვა რთული პროცედურის გარეშე თავის ფასში. რეზო სასწრაფოდ მიეშურება მაღაზიაში და აზუსტებს დეტალებს. გამყიდველი ნინო ატყობინებს, რომ მაღაზიის მიერ განხორციელებული შეთავაზება უნიკალურია, ვინაიდან გადასახდელი თანხის განვადება შესაძლებელია 5 წლამდე ვადაზე გაიწეროს. აღფრთოვანებული რეზო დებს ხელშეკრულებას და მაქსიმალურ ვადას 3 წელს განსაზღვრავს ხელშეკრულებით. ამასთან, იგი გამყიდველთან საუბარში მიდის აღნიშნულ დასკვნამდე, ვინაიდან, გამყიდველის განმარტებით რეზოს ნებისმიერ დროს შეეძლება გრაფიკს გადაუხვიოს და წინასწარ და უფრო მეტი რაოდენობით გადაიხადოს, ანუ, ვადაზე ადრე დაფაროს განვადების თანხა. იგი შესაბამისად, დაუფიქრებლად აწერს ხელს სამწლიან განვადების ხელშეკრულებას და მისი ტელეფონის გადასახადის გრაფიკს.

ექვსი თვის შემდეგ ის მოულოდნელად იღებს საზღვარგერეთ მცხოვრები ძმისაგან საჩუქრად 2000 ლარს და დაუყონებლივ გადაწყვეტს დაფაროს ტელეფონის დარჩენილი სრული თანხა. გამყიდველი კი განუმარტავს, რომ სამწლიანი 20 %-იანი განვადების გათვალისწინებით % 1200 ლარს შეადგენდა, ტელეფონის ღირებულება 2000, გადახდილი %-ის (200 ლარის) გამოკლებით ბანკი ითხოვს 1000 ლარის დარჩენილი პროცენტისა და ძირითადი თანხის 1665 ლარის გადახდას. რეზი აღშფოთებულია, ის თვლის, რომ გამყიდველი ატყუებს მას სთხოვს რა იმ დარჩენილი დროისათვის %-ის გადახდას, როდესაც განვადება აღარ იარსებებს. ეს მაშინ, როდესაც შეთავაზება მაღაზიის მიერ არ ითვალისწინებდა პროცენტის გადახდას, ვინაიდან ტელეფონი თავის ფასში იყიდებოდა. გამყიდველი მიუთითებს მაღაზიის შიდა ინსტრუქციაზე, რომელიც მაღაზიის სარეკლამო ბუკლეტშიდაც არის ასახული. ხელშეკრულებაში აღნიშნულის შესახებ მითითება არ არსებობს.
რეზოს უფლებები.

ა მ ო ხ ს ნ ა:

ვალდებულებითი სამართალი – კაზუსი

ვაგრძელებ კაზუსების თემას და ამჯერად შემოგთავაზებთ კაზუსს ვალდებულებითი სამართლიდან, თავისი ამოხსნით.

კაზუსი:

რესტორანი “სამწვადე“ უგემრიელესი საფირმო კერძების დამზადებით არის სახელგანთქმული. რესტორანი კლიენტებს განსაკუთრებული ღვინოების დიდ არჩევანს სთავაზობს, რომელსაც იგი კახეთში, ღვინის მწარმოებელი კომპანია “ვაზის ნაჟურისაგან“ ყიდულობს. პარტნიორების თანამშრომლობა წლებს ითვლის. ორ თვეში ერთხელ კომპანია იღებს შეკვეთებს რესტორნისაგან შესაბამისი რაოდენობისა და სახეობის ღვინის მიწოდებაზე. 1 თებერვალს რესტორნის მენეჯერი შეკვეთის მორიგ დაზღვეულ წერილს უგზავნის კომპანიას, სადაც სთხოვს 10 ყუთი მანავის მიწოდებას, ტრადიციულად, თვის 10 რიცხვისათვის. 3 თებერვალს ფოსტისგან იღებს პასუხს, რომ კომპანიას წერილი ჩაბარდა. 11-ში რესტორანში გრანდიოზული ბანკეტია დაგეგმილი. 10-ში საღამოს 5სთ-ზე სამზადისში მყოფი რესტორნის მენეჯერი აღმოაჩენს, რომ ღვინის პარტია არ ჩამოსულა. იგი შეშფოთებული ურეკავს კომპანიას, სადაც პასუხობენ, რომ ხელმძღვანელობა გამოიცვალა და მათ აღარ სურთ ურთიერთობის გაგრძელება რესტორანთან, რადგანაც კონკურენტ რესტორანთან გააფორმეს შეთანხმება და რომ ღვინოებს არ ელოდონ, რადგანაც კომპანიას რესტორნის შეკვეთაზე თანხმობა არ განუცხადებია, შესაბამისად, შეთანხმებაც არ ყოფილა. სასოწარკვეთილი მენეჯერი მთელი ღამის განმავლობაში ეძებს სასმელს. საბოლოოდ, მეორე დილით იგი მოიტანს სასმელს, რომელიც რესტორანს 1000 ლარით ძვირი უჯდება. ბანკეტზე მოსული სტუმრები სიამოვნებით მიირთმევენ „ღვინოს“, მაგრამ მათი სიამოვნება დიდხანს არ გასტანს, რადგანაც მალე აღმოჩნდება, რომ სასმელმა მათი დიდი ნაწილის მოწამვლა გამოიწვია. სასამართლო პროცესების თავიდან აცილების მიზნით რესტორანი იძულებული ხდება, გადაუხადოს მათ მკურნალობის ხარჯები – 2 000 ლარი, აგრეთვე, იმიჯის შენარჩუნების მიზნით, არ ითხოვს ბანკეტის საფასურის ნაწილის, 5000 ლარის ანაზღაურებას, რომელიც მეორე დღეს უნდა დაეფარათ მოქეიფეებს.
რესტორანი ითხოვს მიყენებული ზიანის ანაზღაურებას კომპანიისაგან. აქვს რესტორანს მოთხოვნა ღვინის კომპანიის მიმართ?

ამოხსნის სქემა:

კაზუსი გირავნობის თემიდან (ამოხსნა)

რადგან ზოგიერთ უნივერიტეტში  შუალედური გამოცდების კვირაა, გადავწყვიტე ერთი კაზუსი შემომეთავაზებინა გირავნობის თემიდან, თავისი ამოხსნით. თანაც, აღნიშნული კაზუსი გამოადგება არამხოლოდ იურისტებს, არამედ ნებისმიერ პირს, რომელიც დაინტერესებულია გირავნობის საკითხით.

კაზუსი:

ასანიძემ სტანდარტ ბანკიდან აიღო სესხი 1000 ლარის ოდენობით და ბანკის მოთხოვნის უზრუნველსაყოფად რეგისტრირებული გირავნობის გზით დააგირავა ანტიკვარული ვიოლინო. ასანიძეს ბანკისთვის ვალი უნდა დაებრუნებინა 2011 წლის 1 ივნისს. ამის შემდეგ ასანიძემ რესპუბლიკა ბანკისაგან ისესხა ასევე 1000 ლარი და მასთანაც ანტიკვარულ ვიოლინოზე გააფორმა რეგისტრირებული გირავნობა. ასანიძეს ამ ბანკისათვის ვალი უნდა დაებრუნებინა 2011 წლის 1 აპრილს. ამდენად, პირველი მოგირავნის სტანდარტ ბანკის გირავნობა წინ გაუსწრებს რესპუბლიკა ბანკის გირავნობას.

ასანიძემ რესპუბლიკა ბანკს ვერ დაუბრუნა ვალი, რის გამოც ამ უკანასკნელმა სტანდარტ ბანკთან შეთანხმებით მოახდინა გირავნობის საგნის რეალიზაცია. ვიოლინოს გაყიდვიდან, სხვა ხარჯების გამოკლების შემდეგ, დარჩა 1000 ლარი, რომელიც შეხვდა წინა მოგირავნეს სტანდარტ ბანკს. რეალიზაციის განმახორციელებელი მოგირავნის მოთხოვნა დარჩა დაუკმაყოფილებელი. ამიტომაც მან მიმართა სარჩელით ასანიძეს და მოითხოვა სესხის გადახდა სხვა ქონებიდან. სწორია თუ არა მისი მოთხოვნა?

ამოხსნა:

როგორ უნდა გადაწყდეს დავა? (კაზუსი)

შპს “მშენებელს” და შპს “მეტალს” შორის დაიდო ნასყიდობის ხელშეკრულება, რომლის თანახმადაც შპს “მეტალმა” იკისრა ვალდებულება მიეყიდა შპს “მშენებელისთვის კონკრეტული ტექნიკური მახასიათებლის მქონდე დიზელის სამონტაჟო ავტომატრისა, ბურღით, მარკით აგდ-1. ნასყიდობის საგნის ღირებულება განისაზღვრა 609 000 შვეიცარული ფრანკით. ანგარიშწორება უნდა განხორციელებულიყო ეროვნულ ვალუტაში საქონლის მიწოდებიდან ორი დღის ვადაში. საქონლის მიწოდება უნდა მომხდარიყო 2012 წლის 20 მაისს. მიწოდების ადგილად განისაზღვრა შპს “მშენებელის” იურიდიული მისამართი. საქონლის გადაცემის დროს უნდა შემდგარიყო მიღება-ჩაბარების აქტი. საქონლის ღირებულების შეთანხმებულ ვადაში გადაუხდელების გამო ყოველ ვადაგადაცილებულ დღეზე შემძენს უნდა გადაეხადა პირგასამტეხლო. დათქმულ ვადაში, 2012 წლის 20 მაისს, შპს “მეტალმა”  შპს “მშენებელს” მიაწოდა საქონელი იურიდიულ მისამართზე. შპს “მშენებელმა” მიწოდებული საქონელი განათავსო უსაფრთხოდ თავის ტერიოტორიაზე, ამასთან საქონლის მიღება-ჩაბარების აქტზე შპს “მეტალს” არ მოუწერა ხელი, ვინაიდან პრეტენზია გაანცხადა ნივთის ნაკლთან დაკავშირებით, კერძოდ საქონლის ტექნიკური პასპორტი არ იყო ნათარგმნი ქართულ ენაზე, ამასთან ვიზუალური დათვალიერებით ვერ მოხერხდებოდა საქონლის ტექნიკური მახასიათებლების შესაბამისობის დადგენა მოთხოვნილ პარამეტრებთან და ამისთვის აჭირო იყო ექსპერტიზის დასკვნა. საექსპერტო დაწესებულებამ 2012 წლის 20 ივლისს გასცა დასკვნა, რომ ექსპერტიაზაზე წარდგენილი ავტომატრისა აგდ-1 თავისი ტექნიკური შესაძლებლობებით მთლაინად აკმაყოფილებდა ხელშეკრულებაში მითითებულ პირობებს და ვარგისი იყო ექსპლუატაციისთვის. ექსპერტიზის დასკვნის გაცემიდან ორ დღეში შპს “მშენებელმა” გადაურიცხა შპს “მეტალს” ნასყიდობის საგნის საფასური, ამასთან მოითხოვა ტექნიკური პასპორტის თარგმნის და ექსპერტიზის ხარჯის ანაზღაურება. შპს “მეტალმა” უსაფუძვლოდ მიიჩნია პრეტენზია და თავის მხრივ მოითხოვა პირგასამტეხლოს ანაზღაურება თანხის დაგვიანებით ანაზღაურების გამო.

როგორ უნდა გადაწყდეს დავა? იმსჯელეთ მხარეთა პოზიციების მართებულობაზე.

შეგახსენებთ რომ კაზუსის ამოსახსნელად დაგჭირდებათ სახელშეკრულებოს, კერძოდ ნასყიდობის ხელშეკრულების, ცოდნა : )

ევთანაზია

ევთანაზია ბერძნული სიტყვაა და მშვიდ და უშფოთველ სიკვდილს ნიშნავს. დღესდღეობით ასეთი მშვიდი სიკვდილით ადამიანის ტანჯვისგან გათავისუფლება მხოლოდ ექიმებს ან მედპერსონალს შეუძლია. ევთანაზია მიიღწევა აპარატის გამორთვით (აქტიური ევთანაზია) ან საერთოდ, დაავადების მიმდინარეობაში ჩაურევლობით (პასიური ევთანაზია), მაგალითად წამლის დოზის გარეშე პაციენტის დატოვება თუ მის სიკვდილს გამოიწვევს, ეს პასიური ევთანაზია გახლავთ.

დღესდღეობით არსებობს სამი სისტემა: პირელი სისტემა მოქმედებს ინგლისში, საფრანგეთსა და რუსეთში სადაც ევთანაზიას ჩვეულებრივ მკვლელობად აფასებენ ; მეორე ჯგუფი ქვეყნებისა ევთანაზიისთვის მსუბუქ სასჯელს აწესებს . ასეთებია მაგალითად გერმანია და ავსტრალია; ხოლო პერუ, ურუგვაი, ჰოლანდია, სკანდინავიის ქვეყნები, შვეიცარია, ორეგონისა და ვაშინგტონის შტატები ევთანაზიას ცნობენ და დეკრიმინალიზებულად აცხადებენ.

უკანასკნელი ცვლილებებით საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი 110-ე მუხლში ევთანაზიის შესახებ ასეთ განმარტებას გვთავაზობს:

მკვლელობა მსხვერპლის დაჟინებული თხოვნით და მისი ნამდვილი ნების შესაბამისად, ჩადენილი მომაკვდავის ძლიერი ფიზიკური ტკივილისგან გათავისუფლების მიზნით, ისჯება თავისუფლების აღკვეთით, ვადით ორიდან ხუთ წლამდე.

ევთანაზიას ასევე კრძალავს ჯანმრთელობის დაცვის კანონი, რომლის 151-ე მუხლის მიხედვით სამედიცინო პერსონალს, აგრეთვე ნებიმიერ სხვა პირს ეკრძალება ევთანაზიის განხორციელება ან მასში მონაწილეობა.

თუმცა ამავე კოდექსის 23-3 მუხლი პაციენტს აძლევს არჩევანის ნებას: “ქმედუნარიან და გაცნობიერებული გადაწყვეტილების მიღებისუნარიან პაციენტს უფლება აქვს მკურნალობის ნებისმიერ ეტაპზე უარი განცხადოს სამედიცინო მომსახურებაზე, აგრეთვე შეწყვიტოს უკვე დაწყებული სამედიცინო მომსახურება. სამედიცინო მომსახურებაზე უარის თქმის ან მისი შეწყვეტის მოსალოდნელი შედეგის შესახებ პაციენტი ამომწურავად უნდა იყოს ინფორმირებული.

ალბათ მკითხველს გაუჩნდება კითხვა, თუ პაციენტს შეუძლია საკუთარ სიცოცხლეზე უარი თქვას, მაშინ რატომ უნდა დაისაჯოს ექიმი? ამ კითხვაზე პასუხი პასიური და აქტიური ევთანაზიის არსებობით გაიცემა. საქართველოს კანონმდებლობით მხოლოდ აქტიური ევთანაზიაა დასჯადი, ხოლო პასიური არა. სავარაუდოდ, სწორედ პასიურ ევთანაზიად მიიჩნევა პაციენტის არჩევანი, უარი თქვას მკურნალობაზე და აღარ მიეწოდოს სამკურნალო საშუალებები. ეს მსჯელობა ოდნავ ამსუბუქებს ზემოთხსენებულ მუხლებში არსებულ შეუსაბამობას, თუმცა აქტიური ევთანაზიის აკრძალვა კვლავ პრობლემაა. ფაქტიურად დაავადებულ ადამიანებს უწევთ ტანჯვა და წამება და მათ უფლება არ აქვთ შეიმსუბუქონ ტანჯვა თუნდაც ვინმეს დახმარებით. საკითხავია, საიდან გამომდინარეობს ეს აკრძალვა, გაუმართლებელია ეს ეკლესიურად (ღვთისგან ბოძებული სიცოცხლის ხელყოფის დაუშვებლობა) თუ კონსტიტუციურად, სადაც ადამიანის სიცოცხლე, სიცოცხლის უფლება უმთავრესია. თუმცა განა სწორედ კონსტიტუციურად არ არის აკრძალული ადამიანის წამება და არაჰუმანური მოპყრობა? რატომ არ შეიძლება ჩავთვალოთ დაავადებით გამოწვეული წამება კონსტიტუციაში მოხსენიებულ წამების კატეგორიად, უცნობია.

ფაქტია, დღესდღეობით საქართველოში ევთანაზია, როგორც უკვე აღვნიშნე აქტიური ფორმით, დასჯადია, თუმცა არ იქნებოდა ურიგო, კანონმდებლებს გადაეხედათ მოქმედი კანონებისთვის და კიდევ ერთხელ მომხდარიყო გადამოწმება, უნდა იყოს თუ არა დასჯადი ევთანაზია. ეს რა თქმა უნდა, არ არის სწრაფად მოგვარებადი პრობლემა, საჭიროებს საზოგადოების მზადყოფნას, მორალური ღირებულებების გადაფასებას და ა.შ. მე კი, როგორც ავტორი, ვიტოვებ დასკვნის უფლებას და ვიტყვი რომ ევთანაზია დაშვებული უნდა იყოს როგორც აქტიური ასევე პასიური ფორმით.

თქვენ როგორ ფიქრობთ?